Leningen worden aangeboden in diverse formules. Deze verschillen dan op volgende aspecten:
De meeste mensen kiezen ervoor om een lening met vaste bedragen per maand af te lossen. Deze bedragen wijzigen nooit tijdens de hele looptijd van de lening (als ze kiezen voor een vaste rentevoet).
Een andere mogelijkheid is een lening met vaste kapitaalaflossing. Je betaalt dan elke maand een vaste hoeveelheid kapitaal plus intresten terug. Je betaalt dan iedere maand iets minder dan de maand ervoor, want je intresten worden berekend op het kapitaal dat je nog moet afbetalen.
Als je kiest om elke maand hetzelfde bedrag te betalen, dan kies je voor zekerheid. Je zal elke maand hetzelfde bedrag afbetalen. Omdat je dan in het begin weinig kapitaal aflost, zal de totale kost van je lening (over de hele looptijd gezien) wel hoger zijn.
Met een vaste kapitaalaflossing betaal je elke maand evenveel kapitaal terug. De intrest wordt op het nog uitstaande kapitaal berekend en daalt dus elke maand. Hierbij start je wel aan relatief hoge bedragen elke maand, terwijl je op jonge leeftijd net minder verdient. De banken zullen je daarom zelden een lening met vaste kapitaalaflossing voorstellen, laat staan toekennen als je er zelf om zou vragen.
Hier een vergelijking tussen een afbetaling met vaste maandelijkse bedragen en vaste kapitaalaflossingen voor een geleend bedrag van 100.000 euro op 20 jaar aan een rentevoet van 2,65%:
Als je kiest voor een vast maandelijks bedrag betaal je 535,69 euro per maand. In totaal betaal je dan voor 20 jaar (240 maanden) 28.565,60 euro aan intresten.
Bij een vaste kapitaalaflossing zou je in dit voorbeeld elke maand 416,67 euro aan kapitaal aflossen plus intresten. Dit geeft het volgende:
| Jaar | Maand | Kapitaalaflossing | Intresten | Totaal |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 1 | 416,67 euro | 218,20 euro | 634,87 euro |
| 3 | 25 | 416,67 euro | 196,38 euro | 613,05 euro |
| 5 | 49 | 416,67 euro | 174,56 euro | 591,23 euro |
| 7 | 73 | 416,67 euro | 152,74 euro | 569,41 euro |
| 9 | 97 | 416,67 euro | 130,92 euro | 547,59 euro |
| 11 | 121 | 416,67 euro | 109,10 euro | 525,77 euro |
| 13 | 145 | 416,67 euro | 87,28 euro | 503,95 euro |
| 15 | 169 | 416,67 euro | 65,46 euro | 482,13 euro |
| 17 | 193 | 416,67 euro | 43,64 euro | 460,31 euro |
| 19 | 217 | 416,67 euro | 21,82 euro | 438,49 euro |
| 20 | 240 | 416,67 euro | 0,91 euro | 417,58 euro |
| Jaar | Intresten op jaarbasis |
|---|---|
| 1 | 2558,34 euro |
| 5 | 2034,67 euro |
| 10 | 1380,09 euro |
| 15 | 725,50 euro |
| 20 | 70,91 euro |
Zoals je ziet, betaal je met vaste kapitaalaflossingen in dit voorbeeld de eerste jaren steevast meer per maand. Pas na 9 jaar kom je op hetzelfde bedrag als bij een vast maandelijks bedrag, daarna betaal je wel steeds minder.
Het eerste jaar betaal je zo'n 2558,34 euro meer op jaarbasis en dit voorbeeld gaat uit van het eerder kleine bedrag van 100.000 euro en de niet erg hoge rentevoet van 2,65%.
Je kan kiezen voor een vaste of variabele rentevoet. Bij de vaste rentevoet blijft de rentevoet, zoals de naam het zegt, vast tijdens de hele looptijd van de lening. Bij een variabele rentevoet zal de rentevoet op vastgelegde tijdstippen worden herbekeken. Deze kan dan dalen, maar ook stijgen!
Als je wil kiezen voor zekerheid, dan kies je zonder twijfel voor de vaste rentevoet. Dan ben je er zeker van dat deze niet meer zal wijzigen en je dus nu al weet hoeveel je elke maand zal moeten betalen aan de bank. Wie kiest voor een variabele rentevoet speculeert er eigenlijk op dat de rentevoeten zullen dalen en dat ze hierbij een gouden zaak kunnen doen.
Opmerking: Wie gekozen heeft voor een lening met vaste rentevoet kan - als de rentevoeten later laag staan - nog steeds de lening laten herzien of herfinancieren om zo alsnog zijn voordeel te doen. Daar komen wel (hoge) kosten bij kijken.
Wie kiest voor een variabele rentevoet start gewoonlijk aan een lagere rentevoet dan die welke dezelfde bank zou geven aan iemand die kiest voor een vaste rentevoet. De bank zal de rentevoet dan op vastgelegde tijdstippen herzien. Dit kan bv. om de vijf jaar zijn, maar kan ook jaarlijks gebeuren. De bank zal ook vastleggen hoeveel de rentevoet op de lening maximaal kan dalen of stijgen. Dit kan bv. 2% of 3% zijn. Dit betekent dat als je zou starten aan een rentevoet van bv. 2,30%, deze zou kunnen dalen tot minimum 0,30% en kan stijgen tot maximum 4,30%.
Opmerking: Kijk bij het aanbod van de bank naar de formulering. Deze bevat de looptijd, de momenten waarop de lening kan herzien worden en de maximale schommeling in rentevoet. Zo kan een lening met rentevoet 2,60% op 25 jaar worden geformuleerd als "10/5/5, 2%". Dit betekent dat de rentevoet van een lening (op 25 jaar) een eerste keer zal herzien worden na 10 jaar, dan nog eens na 5 jaar (in totaal 15 jaar) en een laatste keer na nog eens eens 5 jaar (in totaal 20 jaar). De rentevoet kan dalen naar minimaal 0,60% en stijgen naar maximaal 4,60%.
De meeste banken zullen je een variabele rentevoet afraden. De rentevoeten staan al jaren historisch laag en dat ze nog lager zullen komen, valt te betwijfelen. Indien de economie over enkele jaren weer is aangetrokken (en daar gaat iedereen van uit), dan zullen de rentevoeten weer stijgen. Wie nu kiest voor een variabele rentevoet, zou later bij een stijging van de rentevoeten de pineut zijn.
Indien een bank je toch een lening met variabele rentevoet zou voorstellen, dan zal ze je twee berekeningen tonen: één op basis van de beginrentevoet en één op basis van een stijging naar de maxium rentevoet na de eerste herziening, het zogenaamde 'worst case scenario'. Het scenario waarbij de rentevoet nooit zal stijgen lijkt erg aanlokkelijk, maar ga gerust uit van de maximale stijging van de rentevoet waarbij je uiteindelijke enkele tienduizenden euro's extra betaalt.
Je kan een lening afsluiten op verschillende looptijden. Ronde getallen zoals 20 en 25 jaar zijn gangbaar, maar in principe is elke looptijd mogelijk, afhankelijk van hoeveel je elke maand kan aflossen. Door de loopduur van de lening te verlengen, verdeel je de kapitaalaflossing over meer maanden en bijgevolg betaal je per maand minder terug aan de bank. De lening duurt dan wel langer en in principe heb je ook een hogere rentevoet.
Het is mogelijk om een lening af te sluiten waarbij je de eerste afbetaling pas na een bepaalde tijd doet. Dit wordt wel eens gedaan bij nieuwbouwprojecten. Als je een woning op plan koopt, dan moet je per stap in de bouw een voorschot betalen. Je moet dus geld op tafel leggen terwijl je nog huur moet betalen voor een andere woning. Een oplossing hiervoor is een uitgestelde lening waarbij je tijdens de bouw van de woning reeds leent, maar pas begint met afbetalen op het moment dat de woning klaar is en je er kan in wonen. Dit soort leningen is uiteraard duurder. Een variant hierop is waarbij je reeds begint met intresten te betalen op het geleende kapitaal, maar pas begint met ook kapitaal af te lossen bij oplevering van de woning.
De meeste mensen kiezen om de lening maandelijks af te betalen, maar je kan dit in principe ook met één aflossing per jaar. Zelfs een lening in één keer aflossen op het einde van de looptijd is mogelijk. Maar denk er dan wel aan: hoe langer je wacht met kapitaal af te lossen, hoe duurder je lening uiteindelijk is.
Een bank kan ook een mengvorm toestaan, waarbij je lening in twee delen wordt gesplitst met voor elk deel een ander afbetalingsplan. Zo kan je bv. 90% van het bedrag lenen op 25 jaar aan 2,80% vaste rentevoet en de overige 10% van het bedrag op 10 jaar aan 1,90% vaste rentevoet. Zo betaal je de eerste tien jaar meer af. De banken hebben nog veel meer mogelijkheden om de lening perfect op je toekomstplannen af te stemmen. Deze formules verschillen per bank. Vraag er dus zeker naar.
Je kan een afbetalingsplan afstellen op je persoonlijke voorkeuren. Deze verschillen dan op basis van hoeveel je elke maand kan en wil afbetalen. Hoe langer je lening duurt, hoe minder je per maand betaalt, maar hoe meer je intresten je op het einde van de lening zal betaald hebben. Een andere factor is of je kiest om elke maand een vast bedrag te betalen of om vaste kapitaalaflossingen te betalen. Je start dan aan een hoger bedrag dat wel elke maand daalt. Tot slot kan je kiezen voor een vaste of variabele rentevoet. Bij een variabele rentevoet betaal je bij de start minder intresten en deze rentevoet zal op bepaalde tijdstippen herzien worden. De rentevoet kan dan dalen, maar ook stijgen.